သမိုင်းထဲက အမေရိကား

Image Source: Wikipedia

သမိုင်းစာအုပ်ကို သမန်ကာလျှံကာ လှန်ဖတ်ကြည့်မယ် ဆိုရင်တော့ အမေရိကားကို ပထမဆုံး ရောက်တဲ့ ဥရောပတိုက်သားဟာ ခရစ္စတိုဖာ ကိုလံဘတ်စ်လို့ အထင်မှားစရာ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း တကယ်တမ်းမှာတော့ ကိုလံဘတ်စ် ဟာ အခု အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ပြည်နယ် ၄၉ခု ရှိနေတဲ့ အမေရိကန် ကုန်းမကြီးကို ပထမဆုံး စရောက်ခဲ့တဲ့ ဥရောပသား မဟုတ်ပါဘူး။ 

ကိုလံဘတ်စ်ဟာ အခု အီတလီနိုင်ငံနေရာမှာ ရှိတဲ့ ဂျီနိုအာ လို့ခေါ်တဲ့ နိုင်ငံ တစ်ခုကပါ။ သူဟာ ဥရောပ အနောက်ဘက်ကနေ အာရှကို သွားတဲ့ လမ်းကို ရှာဖွေဖို့အတွက် ပေါ်တူဂီက ဒုတိယမြောက် ဂျွန်ဘုရင်ဆီမှာ စပွန်ဆာ တောင်းခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘုရင်ရဲ့ စီးပွားရေး အကြံပေး အဖွဲ့ ကနေ ကိုလံဘတ်စ်ရဲ့ အဆိုပြုလွှာကို ရီဂျက် ထုလိုက်ကြပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကိုလံဘတ်စ်ဟာ ပေါ်တူဂီကနေ တပ်ခေါက်လာပြီး စပိန်ကို ရွေ့ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ စပိန်မှာလည်း သူ့ရဲ့ ဘစ်စနက် ပလန်ကို စပိန် ဘုရင်နဲ့ ဘုရင်မကို ချပြပါတယ်။ နောက်ဆုံးမှာတော့  ဘီးကျဲကြီးများ ဖြစ်ကြတဲ့ စပိန်ဘုရင် ဖာဒီနန်နဲ့ ဘုရင်မ အစ္စဘယ်လာတို့ကနေ ကိုလံဘတ်စ်ကို အနောက်ဘက် ရေကြောင်းလမ်းမှာ ကိုလိုနီနယ်မြေသစ် ရှာဖွေဖို့ အတွက် စပွန်ဆာ ပေးခဲ့ကြပါတယ်။ ကိုလံဘတ်စ်ဟာ ရော့ခ်စတီးဝပ် သီချင်းနဲ့ ရွက်လွှင့်ခြင်း လုပ်ရင်း ကာရစ်ဘီယံ ကျွန်းတွေ ဆီကိုပဲ ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန် ကုန်းမကြီးပေါ်ကို မရောက်ခဲ့ပါဘူး။ အမေရိကန် ကုန်းမကြီးပေါ်ကို ပထမဆုံး ရောက်ခဲ့တဲ့ ဥရောပသားကတော့ ဂျွန်ပေါင့်စ်ဒီ လီယွန် လို့ ဆိုကြပါတယ်။ လီယွန် လက်ထက်မှာတော့ လာဖလော်ရီဒါ လို့ခေါ်တဲ့ အခု ဖလော်ရီဒါ ပြည်နယ် နေရာကို ခြေချနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ကိုလံဘတ်စ်တို့ ဂျွန်ပေါင့်စ်ဒီ လီယွန်တို့က အမေရိကားကို နောက်မှ ရောက်ခဲ့တဲ့သူ တွေပါ။ သူတို့ မရောက်ခင် ကတည်းက အမေရိကားမှာ လူနီ လို့ ခေါ်ကြတဲ့ ရက်အင်ဒီးယန်းတွေ ရှိနှင့် နေကြပါပြီ။ ကိုလံဘတ်စ်တို့တောင် သင်္ဘောနဲ့မှ ရောက်လာခဲ့တာဆိုတော့ သူတို့ထက်အရင် ရက်အင်ဒီးယန်းတွေ အမေရိကားကို ဘယ်လို ရောက်လာခဲ့သလဲ ဆိုတဲ့ကိစ္စက စဉ်းစားစရာ ရှိပါတယ်။ ရက်အင်ဒီးယန်းတွေ မှာ လေယာဉ်ပျံတွေ ဘာတွေ ရှိလို့လည်း ဖြစ်ချင် ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။ :D

ဒါပေမယ့်လည်း မနုဿဗေဒ ပညာရှင် (Anthropologist) တွေကတော့ ရက်အင်ဒီးယန်းတွေ လေယာဉ်ပျံ စီးပြီး ရောက်လာခဲ့တယ်လို့ မပြောကြပါဘူး။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၄သောင်းနဲ့ ၁၆,၅၀၀ ကြား အချိန်တုန်းက အခု ရုရှားနဲ့ အမေရိကန် အလက်စကာ ပြည်နယ် ကြားမှာ ရှိတဲ့ ဘဲရင်း ရေလက်ကြား နေရာမှာ အမေရိကန်နဲ့ အာရှကြားက ကုန်းမြေဟာ တဆက်တည်း ဖြစ်နေခဲ့မယ် လို့ ယူဆခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီနေရာက မိုင် ၅၀ ကျော် အကွာအဝေးရှိပါတယ်။ အဲဒီအချိန်က အာရှသားတွေဟာ အမဲလိုက်ရင်း အမေရိကန် ကုန်းမကြီးပေါ်ကို ပြောင်းရွှေ့ ရောက်ရှိလာခဲ့ကြတယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ အဲဒီတော့ သူတို့ရဲ့ ယူဆချက် အရဆိုရင် ရက်အင်ဒီးယန်းတွေဟာ အာရှနွယ်ဖွားကနေ ဆင်းသက်လာသူတွေလို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။

ရက်အင်ဒီးယန်းမှာလည်း လူမျိုးပေါင်းစုံ ရှိပါတယ်။  အခုတလော လူးဝစ်စ်လာမာရဲ့ ကောင်းဘွိုင်ဝတ္ထုတွေ ဖတ်တော့ ချီရုတ်ကီးတွေ၊ ကီအိုဝါတွေ၊ ဘလက်ဖိ တွေ၊ အူတေ စတဲ့ ရက်အင်ဒီးယန်း တွေရဲ့ အကြောင်း နည်းနည်းပါးပါး တီးမိခေါက်မိ သတိပြုမိပါတယ်။ အင်ဒီးယန်းတွေထဲမှာ လူဖြူတွေကို လမ်းပြတတ်တဲ့ ချီရုတ်ကီးလို အင်ဒီးယန်း မျိုးစုတွေ၊ ရန်လိုတတ်တဲ့ ကီအိုဝါလို အင်ဒီးယန်းမျိုးတွေ ရှိသလို အလစ်သုတ်တတ်တဲ့ အလုတ်သစ် အင်ဒီးယန်းမျိုးတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အမေရိကား တိုက်ပေါ်ကို လူဖြူတွေ ရွှေ့ပြောင်းလာပြီးတဲ့ နောက်မှာ လူဖြူတွေ သယ်လာတဲ့ ကျောက်ကြီးရောဂါလို ရောဂါမျိုးတွေကြောင့် အင်ဒီးယန်းတွေ သန်းနဲ့ချီပြီး သေဆုံးခဲ့ရသလို လူဖြူတွေရဲ့ အတင်းအကျပ် ရွှေ့ပြောင်းခိုင်းမှုကြောင့်လည်း အင်ဒီးယန်းတွေ အများအပြား သေဆုံးခဲ့ရပါတယ်။

လူဖြူတွေ ကြောင့် သန်းနဲ့ချီပြီး သေခဲ့ရတာ ရက်အင်ဒီးယန်းတွေတင် မကပါဘူး။ ဘရောင်း ဘတ်ဖဲလိုးတွေလည်း ပါပါတယ်။ အမေရိကန် ဘိုင်ဆွန်လို့ခေါ်တဲ့ အမေရိကန်ကျွဲတွေ အမေရိကန် နိုင်ငံတိုးချဲ့နေတဲ့ ကာလ အတွင်းမှာ သန်း ၄၀ လောက် သေခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။ ကျွဲတွေ အဲဒီလောက် သေတော့ အစားအသောက်အတွက် ကျွဲတွေကို မှီခိုနေရတဲ့ ဒေသခံ အင်ဒီးယန်း တွေ အပေါ်မှာ အများကြီး ထိခိုက်နစ်နာ ခဲ့ရပါတယ်။

အမေရိကန်ကို ရွှေ့ပြောင်းပြီး အခြေချလာကြတဲ့ သူတွေ အထဲမှာ စပိန်တွေ၊ အင်္ဂလိပ်တွေ၊ ဒတ်ချ်တွေ အများကြီး ပါပါတယ်။ ဒတ်ချ်တွေဟာ နယူးဟတ်ဒ်ဆန်မြစ်ရဲ့ အောက်ပိုင်း မက်ဟက်တန် ကျွန်းလို နေရာမှာ အခြေချ နေထိုင်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ နေတဲ့နေရာကို နယူး အမ်စတာဒမ် ဒါမှမဟုတ် အမ်စတာဒမ် မြို့သစ်လို့ ခေါ်ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်က အခြေချသူသာ ဒတ်ချ် မဖြစ်ဘဲ ဘိုးတော်ဘုရားတို့ အလောင်းမင်းတရားတို့ ဖြစ်မယ် ဆိုရင်တော့ အဲဒီနေရာလည်း နယူးရွှေဘိုတွေ၊ နယူး အမရပူရတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ နောက်တော့ ဒတ်ချ်တွေက နယူးအမ်စတာဒမ် နေရာကို အင်္ဂလိပ်နဲ့ လက်ပြောင်း လက်လွှဲ ရိုက်လိုက်ပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်ဘုရင်က နယူးအမ်စတာဒမ် နေရာကို ယောက်နယ်စားကို အပိုင်စားပေးလိုက်တဲ့ အတွက် နယူးယောက် ဖြစ်လာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အမေရိကန်နိုင်ငံ ထူထောင်တော့ အဓိက ကြုံတွေ့ရတဲ့ ပြဿနာက အလုပ်သမား ပြဿနာပါ။ အမေရိကားမှာ မြေနေရာတွေ ပေါများနေတဲ့ အတွက် ရွှေ့ပြောင်းလာကြတဲ့ လူဖြူတစ်ယောက် အတွက် ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် လုပ်ကိုင် စားသောက်ဖို့အတွက် အလွန် လွယ်ကူပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် အလုပ်သမား လုပ်ချင်တဲ့သူ မရှိသလောက် ဖြစ်နေပါတယ်။ အဲဒီ အခက်အခဲကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် အာဖရိကက လူမည်းတွေကို ကျွန်အနေနဲ့ တင်ပို့လာတာ ရှိသလို အင်ဒန်းချား လို့ ခေါ်တဲ့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် စာချုပ်နဲ့ ရောင်းစားမယ့် ဥရောပသား တွေကိုလည်း အမေရိကားကို ခေါ်သွင်းလာခဲ့ကြ ပါတယ်။

အဲဒီအချိန်က ဥရောပမှာ ရှိနေတဲ့ သူတွေထဲမှာ အမေရိကားကို လာချင်တဲ့သူတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့အတွက် ဥရောပက နေ အမေရိကားကို လာဖို့အတွက် သင်္ဘောခ မတတ်နိုင်ပါဘူး။ အဲဒီတော့ သူတို့ဟာ အမေရိကားကို သွားမယ့် သင်္ဘောကပ္ပတိန်နဲ့ သဘောတူညီမှု ယူကြ ရပါတယ်။ သင်္ဘောကပ္ပတိန်က သူတို့ကို အမေရိကားကို ရောက်အောင်ပို့ပေးပြီး အမေရိကား ရောက်တဲ့အခါမှ သူတို့ကို အလုပ်လုပ်မယ့် အလုပ်ရှင်ကနေ သင်္ဘောကပ္ပတိန် ဆီက ပိုက်ဆံပေးပြီး ရွေးယူပါတယ်။ အဲဒီအတွက် သူတို့က အလုပ်ရှင်ကို ငါးနှစ်ကနေ ခုနစ်နှစ် အထိ လုပ်ခမယူဘဲ နေစရာ စားစရာ ရရုံ သက်သက်နဲ့ အလုပ်ပြန်လုပ်ပေးရပါတယ်။
အင်ဒန်းချားတွေဟာ သူတို့ စာချုပ် သက်တမ်း ကာလ အတွင်းမှာ အိမ်ထောင်ပြုခွင့် မရှိပါဘူး။အာဖရိက လူမည်းကျွန်တွေနဲ့ အင်ဒန်းချားတွေ မတူတဲ့ အချက်ကတော့ အင်ဒန်းချားတွေက သူတို့ စာချုပ်ပြည့်သွားရင် လွတ်လပ်ခွင့် ရကြပါတယ်။ အလုပ်ရှင်က သူတို့ကို လွတ်လပ်ခွင့် ပေးတဲ့အချိန်မှာ အဝတ်အစား အသစ်တစ်စုံနဲ့ လုပ်ကိုင်စားသောက်စရာ ပုဆိန်၊ ဂေါ်ပြား စတာတွေ ပေးရမယ်လို့ အင်ဒန်းချား စာချုပ်ထဲမှာ ပါတတ် ပါတယ်။ တချို့အင်ဒန်းချားတွေကလည်း သူတို့ စာချုပ်ပြည့်သွားတဲ့ အချိန်မှာ ကုန်သည် အဖြစ်နဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း ပြုကြပါတယ်။ အမေရိကန်မှာ အစဦး ခြေချနေထိုင်ခဲ့တဲ့ လူဖြူတွေထဲမှာ အင်ဒန်းချား အနေနဲ့ ရောက်လာတဲ့သူက သုံးပုံ နှစ်ပုံလောက် ရှိတယ် လို့ ဆိုကြပါတယ်။

အဲဒါကတော့ ဖတ်ဖူးမှတ်ဖူးသလောက် အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ သမိုင်းတစိတ်တဒေသပါပဲ။ နောက်များမှ ကြုံရင် ကောင်းဘွိုင်တွေ အကြောင်း ရေးပါဦးမယ်။