ကို့ရို့ကားယား ဥပဒေများ

အခုတလော ရူးအော့ဖ်လော ဒါမှမဟုတ် တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးပဲ ဆိုဆို စကားတစ်ခွန်းကို မကြာခဏ ကြားနေရပါတယ်။ ဥပဒေ အထက်မှာ မည်သူမျှ မရှိစေရ ဆိုတဲ့စကားကြီး ကြားရင် စိတ်ထဲမှာတော့ ပေါင်ချိန် ဇာတ်လမ်းထဲက ခွေးခေါင်း ဓားစက်တွေ၊ နဂါးခေါင်း ဓားစက်တွေ မြင်ယောင်လာမိပါတယ်။

ဥပဒေ ဆိုတာ လူတွေ လိုက်နာဖို့ အတွက် အထိန်းအကွပ် လုပ်ထားတဲ့ ကိစ္စပါ။ ဒါပေမယ့်လည်း တစ်ချို့သော ဥပဒေများကတော့ ကြားရတာ အတော်ကလေး ဂွတီးဂွကျ နိုင်ပါတယ်။ စင်ကာပူမှာ ပီကေ မစားရ၊ ပီကေ လက်ဝယ်မထားရ ဆိုတဲ့ ဥပဒေဟာ တခြားနိုင်ငံ သားတွေ အတွက်တော့ ရယ်စရာ ဖြစ်နေပါတယ်။ ပါးစပ်နဲ့ ဟဝှာ ပြုတာ နောက်ဆက်တွဲ မပါဘဲ သူ့ချည်းသက်သက် ဆိုရင် ဥပဒေနဲ့ မညီဘူး ဆိုတဲ့ စင်ကာပူရဲ့ ဥပဒေကိုလည်း စလုံးတွေ ကိုယ်တိုင်ကတောင် ရယ်စရာ တစ်ခု အနေနဲ့ ပြောတတ်ကြ ပါတယ်။ တစ်ချို့သော ဥပဒေများကတော့ နိုင်တီးဂွမ်တီး ဘိုးတော်ဘုရားကြီး လေးဘက်သွားတဲ့ အချိန်တုန်းက ရေးခဲ့ပေမယ့် အခု အချိန် ဥပဒေ စာအုပ်ထဲက ပြန်မဖျက်ဖြစ်တာမို့ ကျန်နေတာပါ။

ကျွန်တော်ရဲ့ ဘလက်ဘယ်ရီ ဖုန်းထဲမှာ အင်စတောလ် လုပ်ထားတဲ့ အံ့ဩစရာ အချက် ၅၀၀၁ ဆိုတဲ့ ဆော့ဖ်ဝဲလ်ထဲမှာ ပါတဲ့ ထူးထူးဆန်းဆန်း ဥပဒေတွေထဲက စိတ်ဝင်စားစရာ ဥပဒေ အချို့နဲ့ ပြုံးချင်စရာ ဥပဒေ အချို့ကို အားလုံး ဖတ်ရအောင် ရှယ်ပေးလိုက်ပါတယ်။

အမေရိကန်က ဥပဒေများ

(၁) ယူတားပြည်နယ်မှာ လူသေအလောင်း ရှေ့မှာ ကျိန်ဆဲတာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၂) အိုင်ဒဟိုပြည်နယ်က ပိုကာတဲလိုး မြို့မှာ ပြုံးမပြဘဲ နေတာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၃) နီဘရားစကားပြည်နယ်မှာ ဘားပိုင်ရှင်တစ်ယောက်က စွတ်ပြုတ်အိုးကို တည်မထားတဲ့ အချိန် ဘီယာရောင်းတာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၄) ရုတ်ဒ်အိုင်းလန်းပြည်နယ် နယူးပေါ့တ်မြို့မှာ နေဝင်ပြီးတဲ့ အချိန် ဆေးတံသောက်တာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၅) အာကင်ဆောပြည်နယ်မှာ "Arkansas" ဆိုတဲ့ ပြည်နယ်နာမည်ကို အာကင်ဆောလို့ အသံမထွက်ရင် ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၆) ကင်တပ်ကီပြည်နယ်မှာ နောက်အိတ်ကပ်ထဲမှာ အိုင်စကရင်မ်ကို ထည့်သယ်တာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

မုစ်သမင်

(၇) အလက်စကာပြည်နယ်မှာ တစ်စုံတစ်ယောက်က မုစ် လို့ခေါ်တဲ့ သမင်မျိုးကို အမဲလိုက်နေချိန်မှာ နားနားကပ်ပြီး တိုးတိုးပြောတာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၈) အလက်စကာပြည်နယ်ရဲ့ ဥပဒေမှာ မုစ် သမင်ကို လေယာဉ်ပေါ်က ကြည့်တာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၉) အိုဟိုင်းယိုးပြည်နယ် ကလိဗ်လန်းမှာ အမဲလိုက်လိုင်စင် မရှိဘဲ ကြွက်ဖမ်းတာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၁၀) ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်မှာ လူအများရဲ့ ရှေ့မှာ ရေကူးဝတ်စုံနဲ့ သီချင်းဆိုတာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၁၁) မက်ဆာချူးဆက်ပြည်နယ်မှာ ရေမချိုးဘဲ အိပ်ရာဝင်ရင် ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၁၂) ကင်တပ်ကီပြည်နယ်က အိုဟိုင်းယိုးမြစ်ထဲမှာ အင်ဒီယားနားပြည်နယ်က ငါးဖမ်းလိုင်စင် မရှိဘဲ ငါးဖမ်းရင် ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၁၃) တက်ကဆပ်ပြည်နယ်က ကော်ပတ်ခရစ်စတီးမှာ အယ်လီဂိတ်တာ  လို့ ခေါ်တဲ့ နှာခေါင်းတို မိကျောင်းမျိုးကို အိမ်ထဲမှာ မွေးတာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၁၄) ဝါရှင်တန်ပြည်နယ် ဘယ်လင်ဟန်က ဥပဒေ အဟောင်းတစ်ခုမှာ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် ကနေတဲ့ အချိန် နောက်ကို ခြေလှမ်း ၃ လှမ်းထက် ပိုပြီး ဆုတ်ရင် ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၁၅) အာကင်ဆောပြည်နယ်မှာ မီးသီးအပြာကို အရောင်းအဝယ် လုပ်ရင် ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၁၆) အဆောက်အဦးကြီး တစ်ခုလုံးကို စာတိုက်ကနေ ပို့တာ အမေရိကန်တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ ၁၉၁၆ ခုနှစ်က စပြီး ဥပဒေနဲ့ မညီဘူးလို့ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ လူတစ်ယောက်က တန် ၄ သောင်းရှိတဲ့ အိမ်တစ်လုံးကို ယူတားပြည်နယ်မှာ သယ်ယူပို့ဆောင်ခ သက်သာအောင် စာတိုက်ကနေ ပို့ဖူးလို့ပါ။

(၁၇) ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်၊ နော်ဖော့မှာ လမ်းဘေးကို တံထွေးထွေးရင် ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၁၈) ဂျော်ဂျီယာပြည်နယ် အတ္တလန္တာမှာ သစ်ကုလားအုပ်ကို တယ်လီဖုန်းတိုင် ဒါမမဟုတ် ဓာတ်တိုင်နဲ့ တွဲပြီး ချည်ထားတာဟာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၁၉) ဝါရှင်တန်ပြည်နယ်၊ ဆီယက်တဲလ်မှာ ၆ ပေထက်ကျော်တဲ့ လက်နက်ကို ဖွက်ပြီး သယ်တာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၂၀) အရီဇိုးနားပြည်နယ်မှာ ကုလားအုပ်ကို အမဲလိုက်တာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၂၁) နယူးယောက်ပြည်နယ်မှာ တနင်္ဂနွေနေ့ နေ့လည်မတိုင်ခင် ဘယ်လို အရက်မျိုးကို ဝယ်ဝယ် ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၂၂) ကန်းဆပ်ပြည်နယ်၊ နာတိုးမား မှာ ဝတ်စုံ အကျား ဝတ်ထားတဲ့သူတစ်ယောက်ကို ဓားနဲ့ပစ်တာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၂၃) အမေရိကန် သမ္မတ သောမတ် ဂျက်ဖာဆန် တို့ခေတ်က ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်မှာ ဘိလိယက်ထိုးတာ ဥပဒေနဲ့ မညီတဲ့ အတွက် သောမတ်ဂျက်ဖာဆန်ရဲ့ အိမ်ထဲမှာ ဘိလိယက်ခုံထားတဲ့ အခန်းကို ဝှက်ပြီး ဆောက်ထားရပါတယ်။

(၂၄) အီလီနွိုင်းပြည်နယ်ရဲ့ ဥပဒေက ဆံပင်ညှပ်သမားကို လက်နဲ့ မုတ်ဆိပ်ရိတ်တဲ့ ကရင်မ်ကို မျက်နှာပေါ် လိမ်းတာ ဥပဒေနဲ့ မညီဘူးလို့ ကန့်သတ်ထားပါတယ်။

(၂၅) နီဘရားစကားပြည်နယ်က တစ်ချို့သော ဘုရားရှိခိုးကျောင်းတွေမှာ လေချဉ်တက်တာ၊ နှာချေတာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၂၆) ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်က ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်မှာ အိမ်သာတွေ လိုအပ်တာထက် နှစ်ဆပိုများ နေပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုရင် ပင်တဂွန်ကို ဆောက်တဲ့ အချိန်က လူဖြူနဲ့ လူမည်းကို အိမ်သာ သတ်သတ်စီ ခွဲဆောက်ရမယ် ဆိုတဲ့ ဥပဒေ ဗာဂျီးနီးယားမှာ ရှိခဲ့လို့ပါ။

(၂၇) မီချီဂန်ပြည်နယ် ဒက်ထရွိုက်က ဥပဒေစာအုပ်မှာ အယ်လီဂေတာ မိကျောင်းကို မီးသတ်ဘူးနဲ့ တွဲမချည်ရ ဆိုတဲ့ ဥပဒေ ရှိပါတယ်။

(၂၈) အမေရိကန် ဥပဒေမှာ ဘီယာကြော်ငြာတဲ့ အချိန် လူတစ်ယောက် ဘီယာသောက်နေတာကို မပြရဘူးလို့ ကန့်သတ်ချက် ရှိပါတယ်။

(၂၉) အရီဇိုးနားပြည်နယ်မှာ လူတစ်ယောက် ရေတောင်းသောက်တာကို မတိုက်ရင် ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၃၀) အမေရိကန်ပြည်နယ် အတော်များများရဲ့ ဥပဒေမှာ လူတစ်ယောက် ဒေဝါလီခံရင် ဒါမှမဟုတ် လူမွဲစာရင်းခံရင် ကြွေးရှင်တွေ အနေနဲ့ အခြားပစ္စည်း အားလုံးကို သိမ်းနိုင်ပေမယ့် သူ့ရဲ့ လက်ထပ်လက်စွပ်ကို သိမ်းပိုင်ခွင့် မရှိဘူးလို့ ဥပဒေ ပြဌာန်းထားပါတယ်။

(၃၁) ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်ရဲ့ ဥပဒေမှာ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် အိမ်နေရင်း ကုတ်အင်္ကျီနဲ့ ကားမောင်းခွင့် မရှိဘူးလို့ ကန့်သတ်ထားပါတယ်။

(၃၂) ကော်နက်တီကပ်ပြည်နယ် ဒယ်ဗွန်မှာ နေဝင်တဲ့ အချိန် နောက်ပြန်လမ်းလျှောက်တာ ဥပဒေနဲ့ မညီဘူးလို့ သတ်မှတ်ထားပါတယ်။

(၃၃) အမေရိကန်ရဲ့ ဥပဒေမှာ ကလေးတွေနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ တီဗွီ အစီအစဉ်တွေမှာ တစ်နာရီကို ဆယ်မိနစ်ထက်ပိုပြီး ကြော်ငြာပါခွင့် မရှိဘူးလို့ ကန့်သတ်ထားပါတယ်။ စနေ တနင်္ဂနွေမှာ ဆိုရင် တစ်နာရီကို ဆယ့်တစ်မိနစ်ခွဲ အထိ ခွင့်ပြုပါတယ်။

အူကူလီလီ

(၃၄) ယူတားပြည်နယ် ဆော့တ်လိတ်စီးတီးမှာ အူကူလီလီ တူရိယာကို ဘာနဲ့မှ မပတ်ဘဲ လမ်းပေါ်မှာ သယ်ဆောင်တာကို တားမြစ်ပါတယ်။

(၃၅) လတ်ဗီးဂတ်စ်မြို့မှာ သွားတုကို ပေါင်တာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၃၆) ဂျက်ဒင်နီယယ် ဝီစကီကို ထုတ်လုပ်တဲ့မြို့မှာ ဂျက်ဒင်နီယယ် ဝီစကီကို ဝယ်တာ၊ သောက်တာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

နိုင်ငံတကာ ဥပဒေများ

(၁) ပြင်သစ်နိုင်ငံမှာ အခု အချိန်အထိ ဝက်ကို နပိုလီယံလို့ နာမည်ပေးတာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၂) အီတလီနိုင်ငံ ဆီယဲနားမှာ မေရီ ဆိုတဲ့ နာမည်နဲ့ မိန်းကလေးတွေကို ပြည်တန့်ဆာလုပ်ရင် တရားဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၃) ပြင်သစ်နိုင်ငံမှာ ဂြိုဟ်သားရုပ် ရောင်းတာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ လူရဲ့မျက်နှာ မဟုတ်တဲ့ အရုပ်ကို ရောင်းချတာ တရားမဝင်ဘူးလို့ ကန့်သတ်ထားလို့ပါ။

(၄) တရုတ်နိုင်ငံ ရှန်ဟိုင်းမြို့မှာ ကားအနီ တစ်စင်းကို ပိုင်ဆိုင်တာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၅) ဂရိနိုင်ငံ အေသင်မြို့မှာ ကားမောင်းတဲ့သူက အဝတ်အစားကို သပ်သပ်ရပ်ရပ် ဝတ်မထားရင် ဖြစ်ဖြစ်၊ ရေမချိုးထားရင် ဖြစ်ဖြစ် လိုင်စင်သိမ်းပိုင်ခွင့် ရှိပါတယ်။

(၆) အင်္ဂလန်မှာ မိန်းမကို လက်မထက်ပိုကျယ်တဲ့ အရာနဲ့ ရိုက်ခွင့် မရှိဆိုတဲ့ ဥပဒေ အဟောင်းရှိခဲ့တာကြောင့် "Rule of Thumb" ဆိုတဲ့ စကား ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

(၇) ဆွစ်ဇာလန်မှာ ကားတံခါးကို ဆောင့်ပိတ်တာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၈) ဆွစ်ဇာလန် ဥပဒေမှာ နိုင်ငံသားတိုင်း ဗုံးခိုကျင်း တစ်ခု ပိုင်ရမယ် ဒါမှမဟုတ် အသုံးပြုနိုင်တဲ့ ဗုံးခိုကျင်း တစ်ခု ရှိရမယ် လို့ ဆိုပါတယ်။

(၉) ကနေဒါနိုင်ငံ ကွီးဘက်မှာ မာဂျရင်းရဲ့ အရောင်က ထောပတ်ရဲ့ အရောင်နဲ့ ကွဲလွဲရမယ် ဆိုတဲ့ ဥပဒေ ရှိပါတယ်။

(၁၀) အိုက်စလန်နိုင်ငံမှာ ခွေးမွေးတာ ဥပဒေနဲ့ မညီပါဘူး။

(၁၁) အင်္ဂလန်က လယ်သမားတွေဟာ ဥပဒေအရ သူတို့ရဲ့ ဝက်တွေကို ကစားစရာ ပေးထားရပါတယ်။

(Image Source: Wikimedia Foundation)