သင်္ကြန် ဗိုင်းရပ်စ်

သင်္ကြန်ပိုး မသေသေးတဲ့ သူတွေ အတွက် သင်္ကြန်တွင်း ရိုက်ထားတဲ့ ဓာတ်ပုံနဲ့ ဗွီဒီယို ဖိုင်တွေ တင်ပေးလိုက်ပါတယ်။

အကြိုနေ့ ညနေခင်း မဏ္ဍပ်ရှေ့မှာ ရိုက်ထားတဲ့ ဓာတ်ပုံတွေပါ။

အကျနေ့က မဏ္ဍပ်ကို အလာ ကမ္ဘာအေး ဘုရားလမ်းမှာ ရိုက်ထားတဲ့ ပုံတွေပါ။

  

ဒါက အကြတ်နေ့က ရိုက်ထားတဲ့ ဗွီဒီယိုပါ။


အတက်နေ့ကတော့ ဓာတ်ပုံ ဗွီဒီယို မရိုက်ဖြစ်ပါဘူး။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတာတော့ စုံစမ်းမေးမြန်းခြင်း သည်းခံပါ။ :P

ဟိုဟိုဒီဒီ တက္ကစီ စီးပါလို့

နိုင်ငံရပ်ခြားမှာ နှစ်ရှည်လများ နေလာခဲ့တဲ့ သူတစ်ယောက်အတွက် ရန်ကုန်မှာ အဓိက ကြုံတွေ့ရတဲ့ အဆင်မပြေမှု ကတော့ သွားရေးလာရေးပါပဲ။ အများပြည်သူသုံး ဘတ်စ်ကား ရထားတွေ ပေါပေါများများ ရှိပြီး  သွားရလာရ အဆင်ပြေတဲ့ ကမ္ဘာ့မြို့ကြီးတွေနဲ့ ယှဉ်ရင်တော့ နောက်မှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ပြတ်ကျန်နေခဲ့တာ အမှန်ပါပဲ။  စင်ကာပူ၊ လန်ဒန်၊ ဆစ်ဒနီ စတဲ့ မြို့ကြီးတွေ အသာထား၊ မနီလာ၊ ဘန်ကောက် စတဲ့ မြို့တွေနဲ့ ယှဉ်ရင်တောင် မှီနိုင်ဖို့ အဝေးကြီး လိုပါသေးတယ်။

နိုင်ငံခြား မထွက်ခင် အချိန်ကတော့ ကိုယ့် အသက်အန္တရာယ် ဆိုတာ ထည့်စဉ်းစားရ ကောင်းမှန်း မသိလို့က တစ်ကြောင်း၊ ငယ်တုန်း ရွယ်တုန်း သန်မာတုန်း ဖြစ်တာကလည်း တစ်ကြောင်းမို့ ခြေနင်းခုံမှာ ခြေထောက် တစ်ဖက်ချ စရာ နေရာ၊ တန်းမှာ လက်တစ်ဖက် ခိုစရာ တစ်နေရာ ရှိရင် လိုင်းကား တွယ်စီးဖြစ်တာပါပဲ။ ရုံးဆင်းရုံးတက် အချိန် ဘတ်စ်ကားအကြီးတွေထဲကို ဝင်စီးဖို့ ကျပြန်တော့လည်း ကားတွယ်စီး သလောက် အန္တရာယ် မများပေမယ့် အသက်ရှူလို့ မဝအောင် ကျပ်ပိသိတ်နေ (ဒါက မွန်သံ)၊ ပြတင်းပေါက်ကိုတောင် မမြင်ရအောင် လှောင်ပိတ်နေတဲ့ အနေအထားမို့ ကားတွယ်စီးဖို့ကိုပဲ ရွေးချယ် ဖြစ်တာများပါတယ်။ နယ်ကို ခရီးသွားတုန်းကဆို ယောက်ျားကလေးတွေ အပေါ်တက်ပေးပါဆိုလို့ ခေါင်မိုးပေါ် တက်စီးရ ပြန်ပါတယ်။ အခု အချိန် ပြန်စဉ်းစားတော့ ရှောဘရားသားနဲ့ အတော်နီးစပ်တယ်ဆိုတာကို ပြန်ဆင်ခြင် မိပါတယ်။

အခုတလောတော့ ရန်ကုန်မှာ ကားကို ခေါင်မိုးပေါ်က စီးရင် ဒဏ်ငွေငါးသောင်း၊ ဒရိုင်ဘာ စပယ်ယာ အချုပ်တစ်လ၊ ကားပါ တစ်လသိမ်းတယ် ဆိုတဲ့ စီမံချက် ရှိနေတော့ ရန်ကုန် ဆင်ခြေဖုံးက လာတဲ့ကားတွေ မြို့ထဲ ဝင်ခါနီးရင် ခေါင်မိုးပေါ်က လူတွေ အထဲကို သွင်းကြပါတယ်။ အခု အချိန်မှာတော့ ကားတွယ်စီးဖို့ မစဉ်းစားတော့ ပါဘူး။ ဘတ်စ်ကား အကြီးတွေ စီးဖို့ ကျပြန်တော့လည်း အဲဒီကားတွေက လမ်းပေါ်မှာ သူတို့ အကြီးဆုံး ဆိုပြီး စည်းမရှိ ကမ်းမရှိ ဝင်ချင်သလိုဝင် ထွက်ချင် သလိုထွက် ကားအများကြီး ရှိတဲ့လမ်းကို ကမူးရှူးထိုး မောင်းနေကြတာမို့ စီးဖို့ တွန့်နေပြန်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ဘတ်စ်ကား စီးဖို့ ဆိုတဲ့ ကိစ္စကို တော်ရုံတန်ရုံ မစဉ်းစားတော့ပဲ တက္ကစီ စီးရင်စီး၊ ဆိုက်ဂျဲရိုးနဲ့ သွားရင်သွား ဒါမှ မဟုတ် တက္ကစီ ငှားရင်ငှား ဆိုတဲ့ လမ်းသုံးလမ်းထဲက တစ်လမ်းမဟုတ် တစ်လမ်းပဲ ရွေးဖြစ်ပါတော့တယ်။

ရန်ကုန်မြို့မှာ အပေါများဆုံး သုံး ခု ရှိတယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။ အဲဒါကတော့ မော်တော်ကား အရောင်းပြခန်းရယ်၊ တယ်လီဖုန်း အရောင်းဆိုင်ရယ်၊ တက္ကစီရယ်ပါပဲ။ ရန်ကုန်မြို့မှာ တက္ကစီပေါတာ မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တက္ကစီစီးရတာ တကယ်တမ်းတော့ အဆင်မပြေလှပါဘူး။

ကျွန်တော် ကြုံခဲ့ဖူးသမျှမှာတော့ တက္ကစီ မောင်းတဲ့သူ တစ်ဝက်နီးပါး လောက်က ဈေးကို မတန်တဆ တောင်းချင်ကြပါတယ်။ ပုံမှန် နှစ်ထောင်နဲ့ ငှားစီးနေကျ လမ်းခရီးကို လေးထောင် တောင်းတဲ့သူကတောင်း၊ သုံးထောင့်ငါးရာ တောင်းတဲ့ သူကတောင်း ပါးစပ်ထဲ တွေ့ကရာဈေးတွေ တောင်းနေကြတာမို့ စီးရတာ သိပ်အဆင်မပြေပါဘူး။ တစ်ခါက နေ့ခင်းဖက် ကားရှင်းတဲ့ အချိန် မြို့ထဲ ဆိပ်ကမ်းသာလမ်းကနေ အင်းစိန် ကုန်းတံတားနားကို ကားငှားတာ ခုနစ်ထောင်တောင်းတာမို့ ခင်ဗျား တက္ကစီ မမောင်းဘဲ ဓားပြတိုက်စားပါလား လို့ စိတ်ချဉ်ပေါက်ပေါက်နဲ့ ဘုတော မိတဲ့ အထိပါပဲ။ အေးလေ။ ကိုယ့်ရုပ်ကလည်း အချဉ်ရုပ် ပေါက်နေသလား မှ မသိတာ။

တက္ကစီ ငှားစီးတဲ့ အခါ စျေးအနေနဲ့ အဆင်အပြေဆုံး ကား သုံးမျိုး သုံးစား ရှိပါတယ်။ ပထမ တစ်မျိုးက တရုတ်ဖြစ် ချယ်ရီကျူကျူ ဒါမှမဟုတ် မြန်မာမီနီလို့ ခေါ်တဲ့ ကားတွေပါပဲ။ အဲဒီ ကားပေါက်စန ကလေးတွေက ဆီစားသက်သာတော့ တော်ရုံတန်ရုံ စျေးသိပ်မတောင်း ကြပါဘူး။ နောက်တစ်မျိုးကတော့ သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့နဲ့ မောင်းတဲ့ကားပါ။ အဲဒီကားတွေကလည်း ဆီဖိုး သက်သာတာမို့ တခြားကားတွေနဲ့ ယှဉ်ရင် စျေးသက်သာပါတယ်။ ကျွန်တော် ပြန်ရောက်ခါစ ဓာတ်ဆီနဲ့ မောင်းတဲ့ တက္ကစီကို စျေးဆစ်တော့ တက္ကစီမောင်းတဲ့ သူက ကျွန်တော့် ကားက ဆီ ကားမို့ပါ အစ်ကိုရယ် လို့ ပြောတာကို နားမလည်လို့ ခင်ဗျားကားက ဆီကား ဆိုတော့ တခြား ကားတွေက ရေထည့်မောင်းကြတာလားလို့ ပြန်မေးဖူးပါတယ်။ နောက်တစ်မျိုးကတော့ စုတ်ပြတ်နေတဲ့ တက္ကစီတွေပါပဲ။ အဲဒီကားတွေက အရည်ကျိုကို ပို့ရခါနီးပြီ ဆိုတော့ ကားပိုင်ရှင်တွေက အရည်ကျို မပို့ခင် ကားကိုမပြင်တော့ပဲ ပိုက်ဆံကို ရသလောက် လှိမ့်ရှာ ကြပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ အုံနာကြေးဟာ တစ်ခြား ကားတွေထက် သက်သာတာမို့ ကားအစုတ်တွေ ငှားစီးရင် စျေးသက်သာပါတယ်။ တကယ်ကို ဘုရားစူး မပြင်ဘဲ ထားတာဆိုတော့ ကားစီးနေတဲ့ အချိန် မီးရထား စီးသလို ကြားနေရတဲ့ ဂျုံးဂျုံးဂျက်ဂျက် အသံတွေ၊ တံခါး ဖွင့်မရတဲ့ ဒုက္ခတွေကိုတော့ သည်းညည်း ခံရပါလိမ့်မယ်။ အခုတလောတော့ တက္ကစီတွေ ပေါလာတော့ စျေးသက်သာတဲ့ တက္ကစီမောင်းတဲ့သူနဲ့ စျေးကြီးတဲ့ တက္ကစီမောင်းတဲ့သူတွေ ကြားမှာ ပြဿနာတွေ တက်နေကြပါတယ်။ တစ်စင်းကို တားပြီး ဈေးဆစ်ရင် နောက်တစ်စင်းက နောက်မှာ အသင့်ဝင်ရပ်ပြီး စောင့်နေတာမျိုးပါ။ ရှေ့ကားနဲ့ စျေးမတည့်ရင် အသင့်ရှိတယ် ဆိုတဲ့ သဘောမို့ ရှေ့ကားက ကားဆရာက မတန်တဆ တောင်းမရတော့ဘဲ ဈေးလျှော့ပြီး လိုက်ရပါတယ်။ အဲဒီလို ခရီးသည်လုရင်း ရိုက်ပွဲတွေ အထိတောင် ဖြစ်ကြတယ်လို့ တက္ကစီမောင်းတဲ့သူ တစ်ယောက်က ပြောပြဖူးပါတယ်။

တက္ကစီ ငှားစီးတဲ့ အခါ ကြုံရတဲ့ နောက်ထပ်ဒုက္ခ တစ်မျိုးလည်း ရှိပါသေးတယ်။ အဲဒါကတော့ လမ်းကျပ်ပြီဆိုရင် ဘယ်ကားမှ မလိုက်တော့ တာပါပဲ။ တစ်ခါက လပြည့်နေ့မို့ ရွှေတိဂုံ ဘုရား သွားချင်လို့ တက္ကစီ ငှားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘယ်သွားမလဲ ရွှေတိဂုံ ဘုရား ဆိုတာနဲ့ အားလုံးက မလိုက်တော့ဘူး ဆိုပြီး ငြင်းကြပါတယ်။ တက္ကစီငှားရင်း ကြာလာတော့ ဗိုက်ကလည်း ဆာ၊ လူကလည်း ညစ်လာတာနဲ့ ဘုရားနားက အောင်သုခမှာ ထမင်းအရင် ဝင်စားမယ် ပြီးမှပဲ သွားတော့မယ်လို့ ကြံလိုက်ပါတယ်။ တက္ကစီငှားတော့ ချက်ချင်း လိုက်ပါတယ်။ ကားပေါ်ရောက်မှ တက္ကစီသမား ပြောပြတာက ဘုရားဆိုရင် ကျွန်တော် မလိုက်ဘူး အစ်ကို၊ မနက်ကတည်းက ကားတွေ ပိတ်နေလို့ ဘယ်သူမှ မလိုက်ချင်ကြဘူးလို့ အကျိုးအကြောင်း ကျွန်တော့်ကို ရှင်းပြပါတယ်။

တက္ကစီ စီးတဲ့ အခါ ဂျိမ်းစဘွန်းလို တက္ကစီ မောင်းတတ်သူနဲ့ ကြုံရတတ်သလို၊ တစ်လမ်းလုံး ဖရုဿဝါစာတွေ ရွတ်နေတတ်တဲ့ ကားမောင်းသူလည်း ကြုံရတတ်ပါတယ်။ တစ်ခါတော့ ညဘက် လှည်းတန်းကနေ အိမ်အပြန် ကားတစ်စင်း ငှားစီးတာ ကားငှားတဲ့ အချိန် အသေအချာ မကြည့်မိဘဲ ကားပေါ်ရောက်လို့ မောင်းတဲ့သူ ကြည့်ပြီးတော့မှ လန့်သွားပါတယ်။ ကားမောင်းလာတာ သရဲတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သူ့ကို ကြည့်ပြီး ကျောချမ်းသွားတာတော့ အမှန်ပါပဲ။ တက္ကစီ မောင်းနေတဲ့ ကောင်လေးက အသက် ဆယ့်ငါးနှစ် ဆယ့်ခြောက်နှစ် လောက်ပဲ ရှိသေးလို့ပါ။ သူကတော့ အစ်ကို ကျွန်တော် လမ်းတော့ မသိဘူး လမ်းပြဦး ဆိုလို့ သူ့ကို ဒီကနေ တည့်တည့်ပဲ မောင်း။ ဘယ်မှ ကွေ့စရာ မလိုဘူးလို့ ညွှန်ပေးရပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ၈ တန်း ၉ တန်း အရွယ်တုန်းကတော့ ဒီလိုပဲ သူငယ်ချင်းတွေ မောင်းတဲ့ ကားနဲ့ ဟိုသွားဒီသွား သွားနေတာပါပဲ။ ကြောက်ရ လန့်ရ ကောင်းမှန်းလည်း မသိပါဘူး။ အခု အချိန်တော့ စိတ်က ပြောင်းသွားပါပြီ။ ကိုယ် ငှားစီးလာတဲ့ ကားကို မောင်းလာတာ အသက်မပြည့်သေးတဲ့ ကောင်လေး တစ်ယောက်ဆိုတော့ နည်းနည်းတော့ လန့်တာ အမှန်ပါပဲ။ အစကတော့ သူ့အဖေကားများ အလစ်ယူမောင်းပြီး ပိုက်ဆံရှာနေသလား တွေးမိပါတယ်။ လမ်းမှာ တော့ကီပွားရင်းနဲ့မှ သူ ညနေတိုင်း ထွက်မောင်းတယ်လို့ သူက ပြောပြပါတယ်။ စီးနေရင်းနဲ့မှ သူ ကားမောင်းကျွမ်းမှန်း သိလို့ နည်းနည်း စိတ်သက်သာရာ ရသွားပါတယ်။

ဒီလိုနဲ့ တက္ကစီ စီးရတာ ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေလို့ ကားအမြန် ရှာရပါတယ်။ ကားမောင်းဖို့ စဉ်းစားရတာကလည်း တဒုက္ခပါပဲ။ စင်ကာပူမှာ ကားမောင်းရတာ သိပ်လွယ်ပါတယ်။ သူ့လမ်းသူမောင်း ကိုယ့်လမ်းကိုယ်မောင်း အရှိန်နဲ့မောင်းလည်း ပြဿနာ မရှိပါဘူး။ လူဖြတ်ပြေးမှာလည်း စိတ်ပူစရာ မလိုပါဘူး။ ရန်ကုန်မှာတော့ ဟိုအရှေ့က ဖြတ်ဝင် ဒီအရှေ့က ဖြတ်ဝင် ဟိုဘေးက ကျော်တက် ဒီဘေးက ကျော်တက် ဒီကြားထဲ လူကဖြတ်ပြေး စက်ဘီး ဆိုက္ကားက ကြားက ဖြတ်ဝင်ဆိုတော့ စတီယာရင် နောက် ထိုင်ဖို့ အတော်ကိုပဲ စဉ်းစား နေရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း တက္ကစီကို စိတ်အတော် ကုန်နေပြီမို့ ဒီလမ်းကလွဲ ရွေးစရာ မရှိပဲ ဖြစ်နေပါတော့တယ်။

(Image Source: Wikimedia.org)

ရွာအဝင် လမ်းဆီကနေ

ကုဋေ ၈၀ မက ချမ်းသာပေမယ့် ဖွဘုတ်ပေါ်မှာ အမြဲ ချူသံပါအောင် ညည်းတတ်တဲ့ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက် က နေ့လည်တုန်းက မေးပါတယ်။ ရန်ကုန်မှာ လုပ်ငန်းကလေး စ ထားရင် ကောင်းမလား။ လို့ပါ။ ညဘက်ကျတော့ အင်္ဂလန်မှာ အမြဲတမ်း နေထိုင်သူ ဖြစ်နေတဲ့ သူငယ်ချင်းက ဖုန်းဆက်မေးပြန်ပါတယ်။ ရန်ကုန်မှာ စီးပွားရေး ပြန်လာလုပ်ရင် ကောင်းမလား။ ဆိုပြီးတော့ပါ။

ဟုတ်ကဲ့။ သူတို့နဲ့ ပြောဖြစ်ခဲ့တဲ့ မြန်မာပြည် လက်ရှိ အခြေအနေ အပေါ် ကျွန်တော့်ရဲ့ အမြင်ကို ပြောပြပါမယ်။ အခု အချိန်က ပြတ်ပြတ်သားသား ဆုံးဖြတ်ရမယ့် အချိန်ပါ။ ခေတ်အပြောင်းအလဲ ကို အမှီလိုက်ပြီး ကြီးပွားချင်သလား။ ဒါမှ မဟုတ် နိုင်ငံခြားမှာပဲ အခြေချမလား။ ဒါမှမဟုတ် နိုင်ငံခြားမှာ အရင်းအနှီး တစ်ခုခု ရအောင် စုပြီးမှ မြန်မာပြည်မှာ မရှိမရှား စီးပွားရေး လုပ်ငန်း တစ်ခုနဲ့ ရပ်တည်မလား။ တစ်ခုခုကို ရွေးဖို့ အချိန် ရောက်နေပါပြီ။ ရန်ကုန်မှာ စီးပွားရေး စလုပ်ရင် ကောင်းမလား မေးနေရမယ့် အချိန်မဟုတ်ပါဘူး။ နည်းနည်းတောင် နောက်ကျနေပါပြီ။ ဒါပေမယ့် လိုက်ရင်တော့ မှီနိုင်တဲ့ အနေအထားမှာ ရှိပါသေးတယ်။

ရန်ကုန်မှာ တစ်ချို့က လုပ်စားလို့ မကောင်းဘူး ပြောကြပါတယ်။ အရင်လို လုပ်စားလို့ မကောင်းဘူး ပြောရင် ပိုမှန်ပါလိမ့်မယ်။ ဘာလို့ လုပ်စားလို့ မကောင်းတာလဲ မေးရင် အလုပ်မလုပ်ဘဲ ပိုက်ဆံ အလကားရနေတဲ့ ခေတ်က ကုန်တော့မယ့် အခြေအနေကို ရောက်နေလို့ပါ။ အလုပ်မလုပ်ဘဲ ဟိုမြေကလေးဝယ် မြတ်ရင် ပြန်ရောင်း၊ ဒီကားကလေးဝယ် မြတ်ရင် ပြန်ရောင်းဆိုတဲ့ ခေတ်ကတော့ ကုန်သလောက် ဖြစ်နေပါပြီ။ ဒါပေမယ့် ကြိုးစားပမ်းစား စီးပွားရေး လုပ်ချင်သူတွေ အတွက်တော့ အခွင့်အလမ်းတွေဆိုတာ မနည်းမနောပါပဲဆိုတာ တကယ် အလုပ်လုပ်နေတဲ့သူတွေကို မေးကြည့်ရင် သိနိုင်ပါတယ်။

အခုလို အချိန်မှာ စီးပွားရေး လုပ်ရတာ သေချာပေါက် ကံသေကံမ တွက်လို့ မရတဲ့ အလျော်အစားကြီးတဲ့ စွန့်စားမှု တွေတော့ ရှိပါတယ်။ ကက်စီနိုမှာ ဆစ်ဘို ဆိုတဲ့ အံစာတုံး ၃တုံး ကစားရသလို ပါပဲ။ စွန့်စားမှုကြီးရင် အရှုံးကြီးသလို ရလာဒ်က ကြီးပါတယ်။ စွန့်စားမှုနည်းရင် အရှုံးနည်းသလို ရလာဒ်ကလည်း နည်းပါတယ်။ လို့ ပြောရပါလိမ့်မယ်။

နောက်ကျနေပြီလို့ ပြောရတာကတော့ အပြိုင်အဆိုင် အရမ်းများလွန်းလို့ပါ။ ဥပမာ အနေနဲ့ ပြောပြပါ့မယ်။ အခုအချိန် ဝန်ကြီးဌာနတွေက ပစ္စည်းဝယ်ရင် အရင်ကလို လက်သိပ်ထိုးပြီး ဝယ်လို့ မရတော့ပါဘူး။ တင်ဒါ ဖွင့်ပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ရှိအောင် လုပ်ရပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ တင်ဒါ ၂ ခါလောက် တင်ပြီးတဲ့ အချိန်မှာတော့ အပြိုင်အဆိုင် တကယ်များတယ် ဆိုတာကို သဘောပေါက် သွားပါတယ်။ ပစ္စည်းတစ်ခုကို ရန်ကုန်က ဆိုင်ရောင်းစျေးထက် ၂ သိန်းလောက် လျှော့ပြီး ဝင်ပြိုင်တဲ့ တင်ဒါ တစ်ခုမှာ ကျွန်တော်တို့ ကုမ္ပဏီက တင်တဲ့ဈေးဟာ ဈေးအနည်းဆုံးကနေ စရေရင် တတိယမြောက် နေရာမှာပဲ ရှိပါတယ်။ နောက်တင်ဒါ တစ်ခုမှာတော့ ကျွန်တော်တို့ ကုမ္ပဏီက တင်တဲ့ဈေးဟာ ​ဈေးအကြီးဆုံးကနေ စပြီး ရေရင် ဒုတိယနေရာမှာပဲ ရှိပါတယ်။ အဲဒီတော့ တင်ဒါပြိုင်ဖို့ ဆိုတဲ့ကိစ္စ အတွက်တော့ အဲဒီပစ္စည်းက ကိုယ်ရောင်းဝယ်နေကျ ပစ္စည်းမဟုတ်ရင်၊ ကိုယ့်အတွက် နိုင်ငံခြားမှာ အဆက်အသွယ် ရှိပြီးသား မဟုတ်ရင် နိုင်ဖို့ ရာခိုင်နှုန်း အလွန်နည်းတယ်ဆိုတာ သဘောပေါက်လိုက် မိပါတယ်။

ဒါဆိုရင် တင်ဒါ မပြိုင်ဘဲ ပစ္စည်းသွင်းပြီး စျေးကွက်ထဲ ဖြန့်ရင်ရော လို့ မေးစရာ ရှိလာပါတယ်။ ဒါလည်း မထူးပါဘူး။ မြန်မာပြည်မှာ အရောင်း အသွက်ဆုံး ဆောက်လုပ်ရေးပစ္စည်း တစ်ခုကို သွင်းဖို့ ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်ထဲမှာ လုပ်နေတဲ့ လူရင်း တစ်ယောက်ဆီမှာ တီးခေါက်ကြည့်မိပါတယ်။ သူက မင်းတို့ ၆ လ အကြွေးပေးနိုင်သလား။ အခု လက်ရှိ သွင်းနေတဲ့ ကုမ္ပဏီက ၆ လ အထိ ပိုက်ဆံ ပြန်မထုတ်ဘဲ အကြွေးပေးထား နိုင်တယ်။ မင်းတို့ အဲဒီလိုပေးနိုင်ရင်တော့ ရနိုင်တယ် ပြောလို့ တပ်လန် သွားခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒါနဲ့ မြန်မာပြည်မှာ အခုမှ စပြီး ခေတ်စားလာတဲ့ ပစ္စည်းတစ်ခုကို စျေးကွက်ထဲ ဖောက်ဖို့ ကြံပြန် ပါတယ်။ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်နဲ့ စကားစပ်မိတော့ သူက အဲဒီပစ္စည်းကို ကွန်တိန်နာ အလုံးလိုက် သွင်းပြီး ရောင်းနေတယ် ဆိုတာ သိလိုက်ရ ပြန်ပါတယ်။

ဒါတွေက နည်းပညာ အားဖြင့် သိပ်မမြင့်လို့။ နည်းပညာ အားဖြင့် မြင့်တဲ့ ပစ္စည်းဆိုရင်တော့ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ကြံမိ ပြန်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အရောင်းပြခန်းမှာ ဂျာမနီက နည်းပညာ သုံးထားတဲ့၊ တပ်ဆင်တဲ့ နေရာမှာ နည်းပညာ ကျွမ်းကျင်ဖို့ လိုတဲ့ ပစ္စည်း တစ်ခုကို ပြပြီး ရောင်းဖို့ ကြံမိပြန်ပါတယ်။ အရောင်းပြခန်းကို ပစ္စည်း ရောက်မလာခင်မှာပဲ သူငယ်ချင်းရဲ့ သူငယ်ချင်း တစ်ယောက်က အရောင်းပြခန်းကို လာလည်ပါတယ်။ သူလည်း အဲဒီနည်းပညာနဲ့ ရန်ကုန်မှာ ပစ္စည်းတွေ ဆင်နေတယ် ဆိုတာ ကြားလို့ ပါးစပ်အဟောင်းသား ဖြစ်သွားရ ပြန်ပါတယ်။

ကျွန်တော် ကြံခဲ့တဲ့ ကိစ္စတွေထဲမှာ မြန်မာပြည် စျေးကွက်မှာ အလိုအပ်ဆုံး စက်ကိရိယာ တစ်ခုကို နောက်ဆုံးပေါ် နည်းပညာနဲ့ သုံးထားတဲ့ စက်တွေ သွင်းဖို့ဆိုတာလည်း ပါပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဟိုတလောက ပြပွဲတစ်ခုကို သွားကြည့်တော့ ဂျပန် ကုမ္ပဏီတွေ ကိုယ်တိုင် အဲဒီ စက်ကိရိယာကို မြန်မာပြည်မှာ ရုံးဖွင့်ရောင်းနေကြတာ တွေ့ရသလို တရုတ်ကုမ္ပဏီတွေကလည်း အကြွေးနဲ့ ချရောင်းနေတာကို တွေ့ခဲ့ရပြန်ပါတယ်။

နောက်ထပ် ကြုံရတဲ့ ပြသနာ နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီတွေနဲ့ ဆက်ဆံရတဲ့ ပြသနာပါ။ ကျွန်တော်တို့ ကုမ္ပဏီ သက်တမ်းက တစ်နှစ်တောင် မပြည့်သေးတာမို့ နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီ တွေ အတွက်တော့ ကျွန်တော်တို့ အဆင့်ဟာ လူမလေး ခွေးမခန့် အဆင့်မှာပဲ ရှိနေပါတယ်။ သူတို့ ဘက်ကလည်း မြန်မာပြည် စျေးကွက်မှာ လက်တွဲ လုပ်ရမယ့်သူဟာ တကယ်ကို ခိုင်မာတဲ့၊ ဒီစျေးကွက် အကြောင်းကို ကောင်းကောင်းသိတဲ့၊ သူတို့ အတွက် စီးပွားရေး အခွင့်အလမ်းသစ်တွေ အများကြီး ဖွင့်ပေးနိုင်မယ့် ကုမ္ပဏီမျိုးကို မျှော်လင့်တာ မဆန်းပါဘူး။ အဲဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ တွေ အတွက် ဝင်တိုးရတာ ခက်နေပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ဘက်က တတ်နိုင်တာ တစ်ခုပဲ ရှိပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နဲ့ နိုင်ငံခြားမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ လက်တွဲလုပ်ဖူးတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကို ခေါ်လာဖို့ပါပဲ။ သူတို့ အတွက်တော့ ကျွန်တော်တို့ဟာ ကုမ္ပဏီ အနေနဲ့ သက်တမ်း မကြာသေးပေမယ့် လူကိုတော့ ကောင်းကောင်းသိတဲ့ အတွက် လက်တွဲလုပ်ဖို့ လိုလိုလားလား ရှိကြပါတယ်။

နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီတွေနဲ့ တွဲလုပ်တဲ့ နေရာမှာလည်း လူမျိုးစုံ တွေ့ရပါတယ်။ တကယ့် ကုမ္ပဏီကြီးတွေ ကတော့ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်စားလှယ် အဖြစ်ပေးဖို့ အတော် အချိန်ယူပါတယ်။ ချက်ချင်း မပေးပါဘူး။ အစမ်းသဘောမျိုးနဲ့ တစ်နှစ်ပေး။ လျာထားချက် မှီအောင် ရောင်းနိုင်မှ ကိုယ်စားလှယ် ပေးပါတယ်။ ဂျပန်ကုမ္ပဏီတွေ ကျပြန်တော့လည်း စဉ်းစားလွန်းပါတယ်။ စျေးနှုန်းပေးဖို့ ပစ္စည်းရောင်းဖို့ ကိစ္စကို သူတို့ဘက်က မပိုင်မချင်း မရောင်းချင်ပါဘူး။ အဲဒီတော့ သူတို့နဲ့ လက်တွဲပြီး မြန်မာပြည် စျေးကွက်ကို ဖောက်ဖို့ ဆိုတာ အတော် ခက်ခဲနေပြန်ပါတယ်။ တရုတ်ကျပြန်တော့ တစ်မျိုးပါ။ ပစ္စည်းကတော့ အသေအလဲ ရောင်းချင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်နဲ့ ဆက်သွယ်တဲ့သူက တကယ်ရောင်းတဲ့သူလား ပွဲစားလား သိဖို့ ခက်ပါတယ်။ ဒီကြားထဲ ဂျင်းက ထည့်ချင်ပါသေးတယ်။ CE လက်မှတ်တောင် အတု လုပ်ပြီး ပေးတာ ကြုံဖူးလို့ သူတို့ဆီက လက်မှတ်ကို ယုံကြည်ဖို့ ခက်နေပါတယ်။

သူငယ်ချင်း တစ်ယောက်ရဲ့ ကုမ္ပဏီမှာ ကြုံလိုက်ရတာ ကြားဖူးပါတယ်။ တရုတ်က ပစ္စည်းဝယ်ဖို့ T/T (Telegraphic Transfer)  နဲ့ ပိုက်ဆံ လွှဲတာ တရုတ်က အကုန်ဘုန်းပြီး ပြေးသွားလို့ အတော် ခံလိုက်ရ ပါတယ်။ အဲဒီတော့ ကိုယ်မသိတဲ့ နာမည် မကြီးတဲ့ နိုင်ငံခြားကုမ္ပဏီက ပစ္စည်းဝယ်မယ် ဆိုရင် T/T သုံးမယ့် အစား L/C (Letter of Credit) သုံးရတာ ပိုပြီး စိတ်ချရပါတယ်။ T/T က ပစ္စည်းမဝယ်ခင် ပိုက်ဆံကြိုပို့ ရပေမယ့် L/C မှာတော့ ဘဏ်တစ်ခုက စာထုတ် ပေးထာတာမို့ စိတ်ချရပါတယ်။ ကိုယ့်ဆီကို ပစ္စည်းရောက်မှ ဘဏ်ကနေ ပိုက်ဆံ ထုတ်ပေးဖို့ အကြောင်းကြားလို့ ရပါတယ်။

နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီနဲ့ လက်တွဲ လုပ်တဲ့ နေရာမှာ အရောင်းအဝယ် သက်သက်ဆိုရင် ရေရှည် အလုပ်မဖြစ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ ဘက်က သူ့ပစ္စည်းကိုလည်း ယူရောင်း ပေးရသေး၊ ဈေးကွက်ထဲကို ဖောက်ဖို့လည်း ကိုယ့်ပိုက်ဆံနဲ့ ကိုယ် လုပ်ပေးရသေး ဆိုရင် မကိုက်ပါဘူး။ အဲဒီတော့ ကိုယ်နဲ့ အကျိုးတူ လုပ်ချင်တဲ့ ကုမ္ပဏီမျိုးကို ရှာရတာ ပိုပြီး အဆင်ပြေ ပါတယ်။ ကိုယ့်ကို စျေးကွက်ထဲမှာ ရပ်တည်နိုင်အောင် သူ့ဘက်က စျေးလျှော့ ရောင်းပေး၊ မားကက်တင်း အတွက် လိုအပ်ရင်လည်း သူတို့ဘက်က လူ ဒါမှမဟုတ် ငွေနဲ့ ပံ့ပိုးပေး၊ မြန်မာပြည်က စုံစမ်းလာရင်လည်း ကိုယ့်ကို ကျော်မရောင်းဘဲ ကိုယ့်ဆီ ပြန်လွှဲပေး ဆိုတဲ့ ကုမ္ပဏီမျိုးနဲ့မှ ရေရှည်လုပ်လို့ အဆင်ပြေမှာပါ။ အဲဒီလိုမှ မဟုတ်ရင်တော့ အပြိုင်အဆိုင်တွေ ကြားမှာ ကိုယ့်ဘက်က ခံရဖို့ ရှိပါတယ်။

နောက်ပြသနာကတော့ လူ ပြသနာပါပဲ။ ဒီမှာ ဝန်ထမ်း ရှာရတာ အတော်ခက်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်မှာ အလုပ်လက်မဲ့တွေ များနေတယ် ပြောပေမယ့် ဘွဲ့ရထဲမှာ တကယ်ကို အလုပ်ခန့်လို့ ရမဲ့သူမျိုး ရှာရတာ ကျွန်တော်တို့လို ကုမ္ပဏီ အသေးတွေ အတွက် အတော်ကို ခက်ပါတယ်။ တကယ်ကို အလုပ်ခန့်လို့ ရနိုင်မဲ့ သူမျိုးကလည်း ကုမ္ပဏီ အသေးမှာ လုပ်ဖို့ စိတ်မဝင်စားပါဘူး။ ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေး လုပ်ငန်း လုပ်ရင်လုပ်မယ် ဒါမှမဟုတ် ခိုင်ခိုင်မာမာ ရှိတဲ့ လခကောင်းတဲ့ ကုမ္ပဏီကြီးတွေမှာ လုပ်မယ်လို့ပဲ မှန်းကြပါတယ်။ အင်ဂျင်နီယာဘွဲ့ရမို့ အင်တာဗျူးကြည့်ပေမယ့် အခြေခံက အစ တစ်လုံးမှမသိ၊ ဒီအကြောင်းကို မင်းသိသလောက် ပြောစမ်းကွာ ဆိုပြီး ဖွင့်ပေးတာတောင် ဘာမှ မပြောနိုင်တော့ အလုပ်ထဲမှာ ခန့်ဖို့ အတော်ကို စဉ်းစားရပါတယ်။ ကျောင်းက သင်မပေးလိုက်တာ အပြစ်မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် အင်ဂျင်နီယာလို့ ခံယူထားရင် အင်ဂျင်နီယာ အလုပ်လုပ် မယ်ဆိုရင် အင်ဂျင်နီယာနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကိစ္စတွေကို နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ် မဟုတ်တောင် အပေါ်ယံလောက်တော့ သိထားသင့်တယ်လို့ ကျွန်တော့် အနေနဲ့ ယူဆပါတယ်။

စီးပွားရေး လောကမှာ သတင်းအချက်အလက်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တွေကို ပေးရင် စာရွက် အောက်ကနေ ရေးလေ့ ရှိပါတယ်။ ဤစာများသည် ကျွန်တော် သိသမျှ အကောင်းဆုံး တင်ပြထားခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ဤစာရှိ အချက်အလက်များပေါ်တွင် အခြေခံ၍ လုပ်ခဲ့သော အလုပ်များကြောင့် ဖြစ်လာသော ကိစ္စ အဝဝ အတွက် တာဝန်ယူလိမ့်မည် မဟုတ်ပါ ဆိုတာမျိုးပါ။ အခုလည်း အဲဒီလို ပြောချင်ပါတယ်။ ဒီစာက ကျွန်တော် မြင်သမျှကို ဝေမျှ ရုံသက်သက်ပါပဲ။ အတိအကျ သိချင်ရင်တော့ ကိုယ်တိုင် လုပ်ကြည့်မှ သိပါလိမ့်မယ်။ ကျွန်တော် လုပ်နေတဲ့ လုပ်ငန်းနဲ့ ကွဲပြားတဲ့ လုပ်ငန်းမှာ တခြား အခြေအနေမျိုး ဖြစ်နေတာလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်။

ကျွန်တော်နဲ့ အရင်းနှီးဆုံးသူ တစ်ယောက်ကတော့ ကျွန်တော် ကိုယ်တိုင် ဖောင်ဖျက်လာတာမို့ သူများကိုပါ ချောက်ချ နေတယ်လို့ ဝေဖန်ပါတယ်။ ကျွန်တော်ကတော့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် ဖောင်ဖျက်တယ်လို့ မယူဆပါဘူး။ ကျွန်တော် စင်ကာပူမှာ အမြဲတမ်း နေထိုင်သူ အဖြစ်က စွန့်လွှတ် လာခဲ့တာ မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံတကာ အသိအမှတ် ပြုတဲ့ ဘွဲ့တစ်ဘွဲ့ ရှိထားတဲ့သူမို့ အချိန်မရွေး တခြားနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံကို ပြန်သွားပြီး စင်ကာပူမှာထက် ပိုကောင်းတဲ့ လစာနဲ့ အလုပ်လုပ်လို့ ရနေ ပါသေးတယ်။ ဒါမှမဟုတ် မြန်မာပြည်က နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီ တစ်ခုကို ရာထူးကြီးကြီးနဲ့ ဝင်လုပ်လို့ ရတဲ့ အခြေအနေရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အခု အချိန်မှာတော့ မြန်မာပြည်မှာ ကိုယ်ပိုင် စီးပွားရေး လုပ်ရတာ အကောင်းဆုံးလို့ မြင်ထားပါတယ်။

ဦးဇက်တီ မေတ္တာဝေတယ်။ မြန်မာပြည်မှာ ပြန်ပြီး အလုပ်လုပ်လိုသူများ အဆင်ပြေ အောင်မြင်ကြပါစေ။ နိုင်ငံခြားမှာ ဆက်နေလိုသူများလည်း လခတိုးပြီး ဘောနပ်စ်များများ ရနိုင်ကြပါစေ။ :P